Soms tref je in de krant een woord aan dat je nog niet kent en dat na enig onderzoek in corpora bovendien tot je verbazing splinternieuw blijkt te zijn. Neem het woord weefselprik. Dat maakt vandaag zijn opwachting in onze taal dankzij een artikel in De Telegraaf over onderzoek naar prostaatkanker.

Urologen willen het immense aantal biopsieën bij het vermoeden van prostaatkanker sterk uitdunnen. In 25 Nederlandse ziekenhuizen wordt daarom nu standaard een urinetest ingezet, die bij de helft van de mannen met prostaatklachten zo’n dikwijls pijnlijke ’weefselprik’ overbodig maakt.

Vaak worden biopten genomen door een orgaan (of ander weefsel) aan te prikken en wat weefsel op te zuigen. Medici noemen dat een punctie. Vermoedelijk heeft de wel vaker taalcreatieve Telegraaf-redacteur René Steenhorst een alternatief gezocht voor het ‘geleerde’ woord punctie om een toegankelijk artikel zonder jargon te kunnen voorschotelen aan zijn publiek. Hij had natuurlijk ook voor het (nog onbestaande woord) orgaanprik kunnen gaan, al is dat net iets te specifiek, aangezien een orgaan wel weefsel is, maar niet elk weefsel orgaanweefsel is. Maar het werd dus weefselprik en als alternatief voor punctie is die samenstelling eigenlijk precies eh in de prik.

Hoewel weefselprik nog geen 24 uur oud is en een voorwaarde voor inburgering is dat het ook daadwerkelijk in gebruik wordt genomen, is dit neologisme virtueel een kansrijke lekenterm. Het is namelijk heel wel denkbaar dat ook specialisten die patiënten moeten uitleggen dat ze door middel van punctie een stukje weefsel uit hun lichaam gaan halen dit toegankelijk uitleggen met behulp van het direct te begrijpen woord weefselprik.

Doen ze dat inderdaad, dan is het vervolgens niet ondenkbaar dat weefselprik op zijn beurt verkort gaat worden tot prik en dat we dan op termijn ook samenstellingen als leverprik, nierprik en het mooi allitererende woord prostaatprikals alternatieven voor leverpunctie, nierpunctie respectievelijk prostaatpunctie (of desnoods als alternatieven voor leverbiopsie, nierbiopsie respectievelijk prostaatbiopsie) mogen verwelkomen in onze taal. Maar laten we niet op de zaken vooruitlopen. Eerst maar eens kijken of weefselprik daadwerkelijk (door medici en andere journalisten) zal worden opgepikt.

Definitie
weefselprik (de, -ken) het met behulp van een naald verwijderen van een stuk­je weef­sel uit een levend lichaam ten behoeve van mi­cro­sco­pisch on­der­zoek, m.n. om een diagnose te kunnen stellen, synoniem punctie

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.