Hij is nog niet eens in het land, maar Sinterklaas houdt de gemoederen al danig bezig. Zo schrijft NRC Handelsblad vandaag uitvoerig over de rechtszaak die gisteren diende over de aanstaande intocht van de goedheilig man. Die rechtszaak is aangespannen tegen onder meer de gemeente Zaandam en de NTR door een groepering die zich Majority Perspective noemt. Die naam suggereert dat ze het standpunt (perspective) van de meerderheid (majority) vertegenwoordigt.

Gisteren noemde Ephimenco de mensen achter deze organisatie in zijn column in Trouw wat profaner blokkeerpieten, een mooi gevonden samenstelling, waarin het tweede deel niet het blokkerende subject (zoals in blokkeer-Friezen of blokkeerfriezen), maar het geblokkeerde object noemt: blokkeerpieten zijn ‘mensen die de figuur Zwarte Piet voorgoed willen blokkeren’, aldus de columnist.

In NRC Handelsblad debuteert vandaag in het rechtbankverslag over de blokkeerpieten een ander Pietgerelateerd woord: schminkcoördinator.

Bij de intocht van Sinterklaas in Zaandam mogen van de NTR namelijk geen zwarte pieten, maar louter roetveegpieten Sinterklaas vergezellen, ‘ontdaan van de kenmerken van de traditionele piet’. Tijdens de zitting bleek dat de Zaandam in de veronderstelling verkeerde dat de NTR daartoe een schminkcoördinator naar Zaandam zou afvaardigen. De NTR kon zich dat niet herinneren en zegt ‘alleen een “verzoek” gedaan’ te hebben om de pieten niet zwart te maken.

Helemaal uit de lucht vallen, doet het woord schminkcoördinator echter ook weer niet, want begin oktober debuteerde de verwante samenstelling schminkinstructie in de media. Toen liet de NTR weten bepaalde richtlijnen voor het uiterlijk van de pieten te willen invoeren:

De NTR heeft eigen grimeurs, maar we zorgen er ook voor dat de lokale mensen weten wat er van ze verwacht wordt. (De Telegraaf, 3-10-2018)

Een schminkcoördinator is iemand die schminkinstructies geeft en toeziet op de naleving van die instructies. Nu NTR ontkent dat er zo’n functionaris is, is schminkcoördinator welbeschouwd een fantoomwoord: een woord voor een verschijnsel dat er niet is. Dat wil niet zeggen dat het niet omschreven kan worden, want er zijn in onze taal wel meer woorden voor verschijnselen waarvan we aannemen dat ze niet bestaan, zoals alien en zombie. En misschien komt hij er ook nog eens echt: de schminkcoördinator.

Definitie

schminkcoördinator (de, -s en -en) functionaris die, bijvoorbeeld in verband met het grimeren van Zwarte Piet, instructies voor het schminken geeft en toeziet op de naleving daarvan

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.