Het is alweer een tijd geleden dat we een nieuwe samenstelling met salon noteerden. U weet wel, zo’n woord als salonsocialisme of saloncommunist. Dat laatste woord wordt door de Dikke Van Dale gedefinieerd als ‘iemand die de com­mu­nis­ti­sche leer aan­hangt zon­der over­een­kom­stig te han­de­len’. Het woordenboek beschrijft salon zelfs als productief eerste woorddeel ‘ter aan­dui­ding dat de per­soon met de ge­noem­de hoe­da­nig­heid ko­ket­teert, maar er in de prak­tijk niets voor doet of voor over heeft’.

In het septembernummer van HP/DeTijd staat een mooi nieuw voorbeeld van zo’n samenstelling: salonduurzaamheid. HP/DeTijd signaleert dat millennials weliswaar bekendstaan om hun idealisme op het gebied van duurzaamheid, maar daar ondertussen vaak zelf helemaal niet naar handelen. Ze willen bijvoorbeeld wel biologische kip eten, maar er is altijd wel een excuus om dat niet te doen: de kip is duur of zit in een familieverpakking die voor de solo levende dertiger niet praktisch is.

Selfiemaatschappij

Dat de millennials zo duurzaam overkomen, komt volgens hoogleraar milieu-ethiek Marc Davidson door wat hij de selfiemaatschappij noemt:

Ik denk dat millennials wat publiciteitsgeiler zijn dan andere generaties. Ze lopen meer te koop met de keuzes die zij maken. Alles wat zij doen wordt op Facebook geplaatst, ik vraag mij af of een vijftiger of zestiger die ook allemaal milieubewuste keuzes maakt daar zo mee te koop loopt. Die hoor of zie je over het algemeen niet. Het is in die zin vooral beeldvorming.

Millennials hebben via de sociale media dus zorgvuldig een duurzaam imago opgebouwd, waar ze echter niet naar leven:

Het is namelijk dezelfde groep die in groten getale de wereld overvliegt naar de meest verre en exotische bestemmingen, de groep die altijd de nieuwste telefoons wil hebben en de groep die maar weinig opheeft met duurzame huisvesting.

En dat is nog niet het enige, blijkt uit een enquête:

Meer dan de helft van de respondenten zegt weliswaar milieubewuste keuzes te willen maken, slechts twee procent blijkt daar ook echt voorloper in te zijn. Als het bijvoorbeeld gaat om het kopen van voedsel, is duurzaamheid vaak ondergeschikt aan prijs en kwaliteit.

Het beeld van de ‘millennial als milieubewuste klimaatredder’ komt, met andere woorden, helemaal niet overeen met de werkelijkheid. Dat is meteen ook de aanleiding voor het ontstaan van het woord salonduurzaamheid, dat een vorm van duurzaamheid benoemt die weliswaar met de mond beleden wordt en misschien zelfs anderen wordt opgelegd, maar die men zelf niet in de praktijk brengt.

Bredere trend

Volgens HP/DeTijd is salonduurzaamheid overigens ‘een bredere trend’, vooral als het gaat om vliegverkeer, want ook andere, al dan niet quinoa etende (eco)toeristen maken vaak verre vliegreizen om aan de andere kant van de wereld te gaan zwemmen met zeekoeien, te gaan buffelen met bizons of te gaan knuffelen met kangoeroes.

De grote impact van vliegen op het milieu – onder meer door de hoge CO2-uitstoot – weerhoudt ons er niet van om het minder te doen. Sterker nog, we doen het met z’n allen steeds vaker en steeds verder.

Kortom, in de praktijk is het slecht gesteld met ons aller streven naar duurzaamheid. Vandaar dat salonduurzaamheid nu zijn mediadebuut maakt in HP/DeTijd. Op Twitter blijkt het woord trouwens al veel langer voor te komen, zoals blijkt uit de volgende tweet uit 2009:

Met mijn salonduurzaamheid maar weer eens een Fair Trade sapje gekocht. Verbeeld ik het me dat het ook nog eens lekkerder is?

Het woord salonduurzaamheid is typisch Nederlands. Als je het zou willen vertalen, wordt het armchair sustainability in het Engels en Kaffeehausdauerhaftigkeit in het Duits, maar die woorden zijn geheel of vrijwel onbekend. Op Twitter troffen we alleen de Engelse pendant aan:

Don’t just practice armchair sustainability, if you’re able, take the next step in supporting the farmers and organizations you believe in by giving your time and dollars.

Definitie

salonduurzaamheid (v, g.mv.) duurzaamheid als een nastrevenswaardig ideaal waarmee mensen koketteren, maar dat ze zelf niet in de praktijk brengen

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl