Naarmate drones zo ongeveer met de dag kleiner worden – vorige week schreven de kranten nog over libelledrones voor het leger (spionagedrones ter grootte en met het gewicht van een libelle); vandaag schrijft Rob Schouten in Trouw over zijn vrees voor privacybedreigende spionagedrones ter grootte van een mug (mugdrones) – doet zich steeds sterker de behoefte gevoelen aan een correct gespelde verkleinvorm van het woord drone.

Schouten heeft het in zijn column over een droontje, een vorm die sinds 2013 incidenteel in de media opduikt naast de in kranten iets vaker aangetroffen vorm dronetje, die eveneens in 2013 zijn mediadebuut maakte. Naar analogie van de door de Woordenlijst voorgeschreven verkleinvorm van het woord blocnote (namelijk blocnoteje) ligt het voor de hand dronetje als de correcte verkleinvorm te beschouwen. Op Twitter is droontje overigens gangbaarder dan dronetje, maar Twitter, ach, daar zijn nu eenmaal geen redacteurs die spelfouten kunnen corrigeren.

Terzijde: als we eenmaal weten dat dronetje de verkleinvorm van drone is, weten we meteen ook hoe we de verkleinvormen van rhinestone, ringtone, scone en smartphone moeten spellen: rhinestonetje, ringtonetje (omdat ringtoon óók bestaat, zullen veel taalgebruikers echter kiezen voor ringtoontje), sconetje en smartphonetje.

Tot zover over de spelling van de verkleinvorm van drone. Interessanter is dat we kennelijk de neiging hebben om minidrones naar vliegende insecten te noemen. Want behalve libelledrone en mugdrone troffen we afgelopen week ook bijendrone aan, een woord dat in 2016 al zijn debuut maakte ter aanduiding van een kleine drone die bij massale sterfte van echte bijen de bestuiving van gewassen zou kunnen overnemen.

Libelledrone en mugdrone enerzijds en bijendrone anderzijds weerspiegelen verschillende betekenispatronen. Hebben de libelledrone en de mugdrone hun naam te danken aan de kennelijke uiterlijke overeenkomst tussen de drone en het insect, de bijendrone heeft zijn naam te danken aan zijn functie (bestuiven). Wanneer zal de vlinderdrone  eigenlijk zijn opwachting maken: een als een vlinder fladderende bestuivingsdrone van grote uiterlijke schoonheid?

Vanuit etymologisch perspectief zijn het trouwens zonderlinge woorden, die samenstellingen met drone, al was het maar omdat drone zelf in het Engels ook al de naam van een insect is. De oorspronkelijke betekenis van drone is namelijk: hommel of dar (mannelijke bij). Drones zijn naar hommels genoemd vanwege het zoemende geluid dat zij maken.

Definitie

mugdrone

(de, -s) met een nanolens uitgeruste, voor spionage gebruikte minidrone ter grootte van een mug

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.