Het Algemeen Dagblad schrijft vandaag over de claim van de Chinese arts He Jiankui dat hij met behulp van crispr-castechnologie de eerste designerbaby’s heeft gecreëerd: ‘Twee mooie kleine Chinese meisjes genaamd Lulu en Nana’. Daartoe heeft hij, schrijft de krant, vlak na de bevruchting ‘genenchirurgie toegepast’ op de via ivf bevruchte eicel.

Genenchirurgie. Het is een spiksplinternieuw woord, althans het voorkomen in het Algemeen Dagblad van vandaag is meteen het mediadebuut van dit woord. Als we afgaan op de berichtgeving in de Engelstalige media over ditzelfde onderwerp, bedoelt het AD met genenchirurgie wat in het Engels gene targeting heet. Daarmee wordt doelgerichte genmodificatie bedoeld, oftewel genetic engineering. In het Nederlands wordt dat soms onder de koepelterm gentechniek gevangen, maar op internet is in Nederlandstalige (én Duitstalige) artikelen ook wel de ‘vertaling’ gentargeting te vinden. In de krant is dat woord echter nog niet doorgedrongen.

Dat gene targeting in het bericht over Lulu en Nana genenchirurgie wordt genoemd, zal wel komen doordat de technologie is toegepast door een arts. Was dezelfde techniek toegepast door een medisch bioloog, dan was gene targeting wellicht omschreven als ‘gerichte genetische modificatie’.

Hoewel genenchirurgie vandaag zijn media-introductie beleeft, komt het woord niet helemaal uit de lucht vallen. Toen in 2007 de Nobelprijs voor geneeskunde werd toegekend aan Mario Capecchi, Martin Evans en Oliver Smithies voor gene targeting in embryonale stamcellen van muizen, werd een enkele keer gerept van genchirurgie.

In lijn met woorden als genmodificatie en gentechniek ligt genchirurgie misschien ook wat meer voor de hand dan de variant genenchirurgie. Met genchirurgie is het nooit wat geworden, het is de vraag of genenchirurgie wél zal doorbreken. En misschien is het uiteindelijk beter gewoon gentargeting te omarmen als de Nederlandse pendant van gene targeting.

Definitie

genenchirurgie (de, g.mv.) beïn­vloe­ding van ge­ne­ti­sche ei­gen­schap­pen van or­ga­nis­men zon­der gebruikmaking van de nor­ma­le voortplantingsprocessen, m.n. door het iso­le­ren en ma­ni­pu­le­ren van DNA synoniem genetic engineering, gentargeting

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.