De Telegraaf schrijft vandaag dat duizenden vrouwen bij het UWV om compensatie hebben gevraagd, omdat ze als zelfstandig ondernemer geen bevallingsuitkering hebben gekregen: ‘Duizenden babyclaims naar UWV’, kopt de krant.

Het woord babyclaim heeft nooit eerder in een Nederlandse krant gestaan. Het is dan ook een samenstelling waarvan de betekenis nog niet ingevuld is. Wordt het woord bijvoorbeeld gebruikt in de relationele sfeer – ‘Mijn jeugdige vriendin wil alleen maar verder met me als ik inga op haar babyclaim’ – dan heeft het een totaal andere betekenis dan wanneer het gebruikt wordt in de aangehaalde UWV-context. De betekenis van zo’n ‘lege’ taalvorm wordt ‘ingevuld’ door de context. Pas als het woord ook zonder die context meteen te begrijpen is, is het een begrip geworden. Wanneer het dan ook nog eens geregeld wordt gebruikt en dus courant is, wordt het interessant voor woordenboekmakers.

Babyclaim betekent in feite zoiets als claim van een als zzp’er werkende vrouw die ondanks het wettelijke recht op een uitkering na een bevalling geen of een te laag bedrag daarvoor heeft ontvangen. Bevallingsuitkeringsclaim luidt het prozaïsche alternatief, dat niet alleen erg lang is (in elk geval te lang voor een krantenkop), maar ook niet catchy. Vandaar dat De Telegraaf gekozen heeft voor het kortere en veel sterker emotioneel beladen woord babyclaim.

Kan zo’n woord een begrip worden?

In beginsel wel. De kans is aanwezig dat De Telegraaf nog wat vaker schrijft over de bedoelde uitkeringsclaims op grond van een bevalling. Als daarbij telkens weer babyclaim wordt gebruikt, krijgt dat woord voor Telegraaf-lezers vanzelf betekenis. Als het UWV het woord vervolgens overneemt en ook zelf gaat gebruiken, kan het zelfs een semi-officiële taalvorm worden, die dan waarschijnlijk ook door andere taalgebruikers wordt overgenomen. In dat geval hebben we niet meer met een loze taalvorm of een gelegenheidswoord te maken, maar met een volwaardige betekenisdrager, die – als hij een paar jaar beklijft – zelfs in het woordenboek zou kunnen komen. De weg naar het woordenboek is echter lang en vol gevaren (er kan bijvoorbeeld zomaar een synoniem komen, dat het woord verdringt) en de kans dat we babyclaim over vijf jaar nog eens aantreffen, is bovendien niet al te groot, omdat de babyclaims bij het UWV dan vast al wel afgehandeld zullen zijn.

Definitie

babyclaim (m, -s) claim van een als zzp’er werkende vrouw die ondanks het wettelijke recht op een uitkering na een bevalling geen of een te laag bedrag daarvoor heeft ontvangen

 Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl