Redacteur Hans de Groot geeft geregeld Van Dale-taaltips.

Wat valt je op in de volgende zin?

             De kinderen krijgen teweinig vitaminen binnen.

Waarschijnlijk zie je meteen dat teweinig hier aan elkaar is geschreven. Dat is niet goed; er hoort een spatie in te staan. In de praktijk kom ik deze fout nooit tegen, maar des te vaker zie ik het omgekeerde:

             De kinderen krijgen teveel vitaminen binnen.

Nu is teveel niet in alle gevallen fout. Het zelfstandig naamwoord schrijf je namelijk aan elkaar, dus bijvoorbeeld:

             Het teveel aan vitamine C plas je gewoon weer uit.

Maar zodra het geen zelfstandig naamwoord is, schrijf je een spatie in te veel. Vervang bij twijfel veel door weinig. Schrijf je te weinig los, dan schrijf je te veel ook los. Moeilijker is het niet.

 Er zijn meer van dit soort spatievalkuilen. Zo kun je tenslotte aan elkaar schrijven, maar ook los: ten slotte. Er is een verschil in betekenis tussen de beide schrijfwijzen. Ten slotte betekent ‘als laatste, op het eind’, terwijl tenslotte de betekenis ‘immers, per slot van rekening’ heeft.

             Na een lange reis kwamen ze ten slotte aan in het hotel.

            Je kunt altijd op me rekenen: ik ben tenslotte je vriend.

Ook bij ten minste/tenminste is iets dergelijks aan de hand. Is de betekenis ‘minstens, minimaal’ dan schrijf je een spatie, betekent het ‘althans’ dan schrijf je de beide delen aan elkaar.

             Om die piano boven te krijgen zijn er ten minste twee man nodig.

            Ik doe het liever niet, tenminste niet meteen.

In de praktijk gaat dit heel vaak fout in de kopij die binnenkomt bij uitgeverijen: deze gevallen behoren zonder meer tot de top tien van correcties. Correctoren halen ze er meestal wel uit, maar je kunt het beter meteen goed doen. Een fout die niet is gemaakt, hoeft niet te worden verbeterd.

Hans de Groot, redacteur bij Van Dale Uitgevers

De Van Dale-taaltips zijn ook te vinden op de website van Schrijven Online.