Pfff... PFOS
Tot vorige week hadden waarschijnlijk niet veel Vlamingen van PFOS gehoord. Maar dat is nu ongetwijfeld veranderd. Intussen is uitgelekt dat de grond in de buurt van een chemische fabriek in het Antwerpse havengebied erdoor vervuild is en gezinnen in de buurt mogen geen groenten uit hun tuin of eieren van hun kippen meer eten. Dat komt allemaal door PFOS.
Als je niet bekend bent met PFOS, dan had je niet veel aan de Dikke Van Dale. Het staat er niet in. Daardoor hoorde je journalisten aarzelen toen ze het uitspraken. Moet dat als aparte letters? Of als een woord? Laat je de p weg, net zoals in Pfizer? Gelukkig zijn er dan woordvoerders die weten hoe het moet: je zegt pee-fos.
Waar staat de afkorting PFOS voor? De ene zegt dat het voor perfluoroctaansulfonzuur staat, de andere zegt perfluoroctaansulfonaat. De Vlaamse Milieumaatschappij gaat voor de tweede uitleg. Elders lees je dan weer dat PFOS perfluoroctaansulfonaten in de vorm van perfluoroctaansulfonzuur zijn.
De oplettende lezer heeft meteen opgemerkt dat er perfluoroctaansulfonaten, in het meervoud, staat. Hoezo, is er dan meer dan één PFOS? Wordt het dan PFOS’en? En zo ja, schrijf je dat dan zo?
Als PFOS een enkelvoud is, dan rijst de volgende vraag: is PFOS een de- of een het-woord? Een afkorting krijgt in de regel hetzelfde genus als het laatste woord van de volle vorm. Gelukkig zijn zuur en een chemische verbinding op -aat allebei onzijdig. Dat is dus opgelost: het PFOS.
In de Dikke Van Dale staan ruim 1500 chemische stoffen. Bij de meeste heeft deze eenvoudige taalwetenschapper geen idee waar het over gaat. Bij dergelijke ingangen doen we dan ook graag een beroep op gespecialiseerde redacteuren. Die hoeven niet zo lang te twijfelen bij van alles en nog wat.
Ruud Hendrickx, Vlaams hoofdredacteur van de Dikke Van Dale