Oneffen

Vlaamse kranten en tijdschriften lees ik altijd met een speciale bril op: die van Vlaams hoofdredacteur van de Dikke Van Dale. Bij elk woord waar ik ook maar even van denk dat het weleens ‘typisch Vlaams’ zou kunnen zijn, controleer ik even of ‘we’ het al hebben.

In de zakenkrant De Tijd van 18 februari ging het over de immense staatschuld van de Verenigde Staten. De publiek verhandelbare schuld bedraagt er volgens de journalist ’17.000 miljard en oneffen’.

Als u niet weet waar dat ‘en oneffen’ op slaat, dan bent u niet alleen. Ik wist het namelijk ook niet. Ik spreek al ruim een halve eeuw Belgisch-Nederlands, maar en oneffen had ik nog nooit van mijn leven gehoord of gelezen. Ik hád het wel al eerder kunnen lezen, want dezelfde journalist blijkt het geregeld te gebruiken in de krant. Maar dan ook alleen hij.

Ik heb de kwestie dan maar even in de Facebookgroep van VRT Taal gegooid. Daar zitten duizenden moedertaalsprekers van het Belgisch-Nederlands bij elkaar. Uit hun reacties werd het me al snel duidelijk dat en oneffen iets betekent als ‘en nog iets meer’, en dat het vooral in het westen van Vlaanderen voorkomt, met name in de provincies Oost- en West-Vlaanderen. De meesten die het kennen, noemen het spreektaal of dialect. Sommigen vinden het vreemd dat het in een zakelijke tekst opduikt. Het is dus helemaal niet zo  gek dat ik, uit het oosten van het land, en oneffen niet kende.

Moet en oneffen in deze betekenis in de Dikke?  Mijn eerste reactie is: nee. Niet dat de Dikke Belgisch-Nederlandse spreektaal links laat liggen. Helemaal niet. Er staan honderden van zulke woorden in het woordenboek, want die worden weleens gebruikt door Vlaamse schrijvers in hun romans, in dialogen bijvoorbeeld. Maar vaak zijn dat woorden die vrij algemeen in heel Vlaanderen bekend zijn.

Waarom ik het wel zou opnemen? Omdat de  Gentse schrijver Karel van de Woestijne en oneffen ook gebruikte en je moet hem wel kunnen lezen, eventueel met het woordenboek erbij.

Het lijkt me beter dat ik een mailtje naar de journalist stuur om te zeggen dat ik – en met mij de oostelijke helft van het land – dat ‘en oneffen’ van hem niet begrijp. En ik denk er nog even over na of en oneffen in de Dikke moet.

 

Ruud Hendrickx, Vlaams hoofdredacteur van de Dikke Van Dale

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen