De Volkskrant schrijft vandaag dat de NS beter inzicht wil krijgen in treinvertragingen en de gevolgen daarvan voor de gehele treinenloop. Op die manier hoopt de NS ‘een glazen bol’ in handen te krijgen op basis waarvan verkeersleiders met een zekere mate van betrouwbaarheid kunnen voorspellen waar zich nog meer vertragingen zullen gaan voordoen als een bepaalde trein uitvalt of vertraging heeft. Een medewerker zegt:

Juist omdat de treinen in Nederland overwegend redelijk op tijd rijden, is er weinig historische data waaruit het model het ontstaan van olievlekvertragingen kan leren.

Hoewel het woord olievlekvertraging vandaag zijn debuut in de media maakt en op internet nog niet te vinden is, suggereert het feit dat het woord wordt aangetroffen in een uitspraak van een NS-medewerker dat het om een NS-vakterm gaat die tussen de rails wel vaker wordt gebruikt.

Het is een tamelijk voorspelbaar woord, dat gebaseerd is op de metafoor olievlek in de figuurlijke betekenis ‘iets dat zich vanzelf (en onbeheersbaar) verspreidt, uitbreidt’. Een olievlekvertraging is dus een vertraging die zich als een olievlek over de treinenloop verspreidt (en onbeheersbaar is).

Omdat het een vakterm is, is het de vraag of dit woord courant kan worden. Bovendien speelt er nog iets mee: óf dit woord al dan niet courant wordt, zal namelijk ook afhangen van de vraag of de NS in staat is dit soort vertragingen terug te dringen. Naarmate de NS er beter toe in staat is olievlekvertragingen terug te dringen, zal de kans afnemen dat het woord olievlekvertraging algemeen gangbaar wordt, simpelweg omdat er geen reden meer is om het te gebruiken.

Definitie

olievlekvertraging (de, -en) vertraging in het (trein)verkeer die zich als vanzelf uitbreidt (en onbeheersbaar is), gevormd op basis van olievlek in de figuurlijke betekenis ‘iets dat zich vanzelf (en onbeheersbaar) verspreidt, uitbreidt’

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

 Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.