Aan de vooravond van Allerheiligen, Allerzielen en de Dag van de Dood (in Mexico) maakt een heel toepasselijk woord zijn debuut in De Volkskrant. In haar column schrijft Sheila Sitalsing vandaag onder de titel ‘Leven’ over de ‘even-dood’ van journalist Fokke Obbema:

Om het weer voort te zetten, zei de celbioloog Anna Akhmanova gisteren in deze krant op de vraag die de journalist Fokke Obbema na zijn even-dood (hartstilstand, flatline, reanimatie) in een schitterende serie vraaggesprekken beantwoord tracht te krijgen: wat is de zin van het leven?

Even-dood berust op een ander woord dat eerder dit jaar zijn opwachting maakte in onze taal, namelijk even-doodervaring. Dat woord debuteerde in het indrukwekkende verslag dat Fokke Obbema schreef over zijn ervaring met het dood-zijn, en dat op 22 september van dit jaar in De Volkskrant stond:

Zelf heb ik geen enkele herinnering aan mijn hartstilstand – alle vragenstellers naar mijn evendoodervaring moet ik teleurstellen.

Dat woord is natuurlijk gevormd naar analogie van bijna-doodervaring: de ervaring van of herinnering aan de dood (bijvoorbeeld aan de uittreding van de ziel uit het lichaam) die mensen zeggen te hebben die kor­te tijd kli­nisch dood zijn ge­weest.

Even-dood of evendood

Om maar even de soms schoolmeesterachtige rol van ‘boekhouder van de taal’ te spelen die de woordenboekmaker nu eenmaal aankleeft: als even-dood een verkorting is van evendoodervaring, is de spelling evendood te prefereren, maar als even-doodervaring naar analogie van bijna-doodervaring met een streepje tussen even en dood moet worden gespeld, heeft juist de schrijfwijze even-dood die Sitalsing hanteert de voorkeur.

Gezien basisregel 6.7 in de Leidraad van de Woordenlijst – ‘Als we een samenstelling maken waar een woordgroep deel van uitmaakt, schrijven we alle delen aan elkaar vast’ – zou je trouwens verwachten dat bijna-doodervaring zónder koppelteken moet worden gespeld, maar blijkbaar is bijna-doodervaring een uitzondering op de regel, want in de Woordenlijst zelf staat bijna-doodervaring met een streepje. De schrijfwijze is weliswaar geen zaak van leven of dood, maar zolang de baasjes van de spelling van de Nederlandse woordjes (de ambtenaren van de Taalunie) geen uitsluitsel over dit woord hebben gegeven, heeft de schrijfwijze even-doodervaring met een koppelteken (naar analogie van bijna-doodervaring) onze voorkeur.

Definitie

even-dood (v, g.mv.) verkorting van even-doodervaring

even-doodervaring (v, -en) doodservaring, m.n. van iemand die kor­te tijd kli­nisch dood is ge­weest als gevolg van een hartstilstand, maar bij wie door middel van reanimatie de vitale functies zijn hersteld

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.