‘Dit boek begint met een passage over een pasgetrouwd stel die een wandeling maakt over hun landgoed.’ En? Gaan jouw nekharen al rechtovereind staan? Veel Nederlanders krijgen de kriebels van deze eerste zin, die overigens verwijst naar het veelbesproken boek Vrouw of vos van David Garnett (1922). En dat allemaal vanwege dat kleine woordje ‘die’, dat je steeds vaker in plaats van ‘dat’ tegenkomt. Of misschien zelfs wel vanwege ‘hun’, dat strikt genomen ‘zijn’ moet zijn. Fout? Nee. Anders dan voor spelling is voor stijl- en grammaticakwesties nergens officieel vastgelegd wat goed en fout is. We hanteren hier bepaalde taalnormen die we onszelf hebben opgelegd. Deze normen hebben we vaak meegekregen van onze ouders en docenten, en ze staan natuurlijk beschreven in allerlei taalhandboeken, zoals in het Van Dale Taalhandboek Nederlands.

Het is helaas niet zo dat je daarom in je teksten geen aandacht hoeft te besteden aan grammatica en stijl. Je schrijft namelijk niet voor jezelf, maar voor een lezer en die kan hard oordelen over taalvariatie die niet voldoet aan zijn of haar norm. Dat geldt voor ‘die’ in plaats van ‘dat’, maar ook voor het bekende fenomeen van ‘hun’ als onderwerp in zinnen als ‘Hun zijn altijd te laat.’ De meeste lezers zullen ‘hun’ in zo’n zin niet accepteren en dat soort ergernissen leidt af van de inhoud van jouw tekst. De vraag is trouwens wel of diezelfde lezer ook zo’n duidelijke voorkeur heeft in een zin als ‘Ik heb hen/hun nu al drie keer gevraagd om een reactie op mijn e-mail.’ Weet jij wat hier de norm is die we hanteren?

In de Van Dale Masterclass Nederlands gaan we aan de slag met dit soort taalvariatie. Samen met andere taal- en communicatieprofessionals, die dagelijks op een hoog niveau met taal bezig zijn, duiken we gedurende drie dagdelen in allerlei grammatica- en stijlkwesties en bekijken we een aantal veelvoorkomende spellingsvalkuilen. Zo behandelen we het schrijven van samenstellingen, afkortingen, hoofdletters, accenten en leestekens, zodat je kennis over de geldende regels en normen weer helemaal up-to-date is. In de volgende quiz vind je een selectie van de thema’s die langskomen tijdens deze taaltraining. Hoe heb jij het altijd geleerd?

Marleen Severijnen, taaltrainer Nederlands voor Van Dale Taaltrainingen