The making of ... 'De taal der liefde'
Wie een woordenboek maakt, bakent eerst zijn onderwerp af. Bij een erotisch woordenboek is dat lastig, want je kunt van talloos veel woorden en uitdrukkingen beargumenteren dat ze een erotische dimensie hebben.
Zoals davidsdeken, volgens de Dikke Van Dale een ‘jonge bijzit van een oude man’. Met een bijzit wordt een vrouw bedoeld met wie een man niet getrouwd is, maar met wie hij wel een seksuele relatie heeft. Zo’n woord hoort dus in De taal der liefde!
Nee dus, davidsdeken is al decennialang niet meer in gebruik. Het heeft al dertig jaar niet meer in een krant gestaan en na 1976, toen dit woord zijn entree maakte in de Dikke Van Dale, is het ook niet meer in literair werk te vinden.
Bijbelwoorden die wél in De taal der liefde staan, zijn onder andere adam-en-evahouding, evakostuum, jozefshuwelijk en susannaboef.
Maar nu we het er toch over hebben: waar komt davidsdeken vandaan?
Dat is onbekend, maar het woord is geïnspireerd op een Bijbelverhaal. In 1 Koningen 1-4 wordt verteld dat de oude koning David het altijd koud had. Geen dekens konden die kou verdrijven. Davids dienaren wisten dat lichaamswarmte van een ander in zo’n geval het best helpt en ze vonden een jonge vrouw, Abisag, die als een soort levende beddenkruik de oude koning kwam koesteren. De Bijbel schrijft: ‘Ze was werkelijk bijzonder mooi. Ze verzorgde de koning en bediende hem, maar’ – en nu komt het – ‘de koning had geen gemeenschap met haar.’* Dat davidsdeken een seksuele betekenis heeft gekregen, komt dus niet uit de Bijbel, maar is ontsproten aan de fantasie van wie het woord heeft bedacht. Het verhaal spreekt dan ook erg tot de verbeelding. Ook vroeger deed het dat al en daaraan hebben we veel kunstwerken te danken.
Pedro Américo (1843-1905) gaf een eigen draai aan het verhaal: David schrikt zo van de aanhalige Abisag dat hij zijn harp laat vallen.
* Het citaat komt uit de Nieuwe Bijbelvertaling. Pikant is dat de Statenvertaling in dit geval een vooruitstrevender beeld schetst. Daarin staat: ze ‘koesterde den koning, en diende hem; doch den koning bekende ze niet’. Niet de koning had geen seks met haar, staat hier, maar zij had geen seks met de koning.
Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale en auteur van De taal der liefde.
Binnenkort verkrijgbaar!
De taal der liefde is verkrijgbaar vanaf 7 oktober 2017 in de (web)winkels. Reserveer nu een exemplaar via de Van Dale Webwinkel voor slechts € 17,50. Bekijk hieronder het inkijkexemplaar van De taal der liefde.