Wat is juist: je kunt of je kan?

Wat is juist: schrijf je 'je kunt' of 'je kan'? 

Antwoord 
Naast 'je kunt' komt ook 'je kan' voor. Beide zijn goed, maar er is wel een zeker verschil in stijl. 

Uitleg
Met het werkwoord kunnen heb je de keuze uit twee vormen in de tweede persoon enkelvoud:

je kunt – je kan (gewone zin)
kun je? – kan je? (vraagzin)

Het verschil zit ’m in de stijl: je kan is informeler en meer spreektaal. Bij het schrijven kun je beter kiezen voor je kunt.  Tegenwoordig kom je  in teksten steeds vaker de informele vorm je kan tegen. Dat klinkt wat vlotter en moderner .
Dit geldt ook voor als je u gebruikt. Omdat u formeler is dan je, is de voorkeur voor u kunt in de schrijftaal nog wat groter, maar u kan komt ook zeker wel voor:

u kunt – u kan
kunt u? – kan u?

Je komt kunt u bijvoorbeeld tegen in de naam van de jeugdserie uit de jaren 70: Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? Het klinkt heel vreemd als je daar kan u zou gebruiken.

Andersom klinkt het ook raar als je in de verwensing je kan me de boom in iets anders dan je kan zou gebruiken: hier gaat het echt om spreektaal.

Tip 1
In Nederland geldt je kan als informeel, maar in België heeft het die status niet. Daar kun je dus vrijuit kiezen tussen je kunt en je kan, ook in geschreven teksten. 

Tip 2
Je kunt zelf bepalen of  je je kunt of je kan gebruikt, maar heb je de keuze gemaakt, houd daar dan  de rest van de tekst aan vast. Het staat slordig als je binnen een tekst gaat variëren.

Tip 3
Iets soortgelijks geldt voor de werkwoorden zullen en willen:

je zult – je zal
je wilt – je wil

Voorbeelden 'je kunt of je kan' / 'u kan of u kunt'

  1. Je kunt hier een bord pakken (formeler)
  2. Je kan hier een bord pakken (informeler)
  3. Hieronder kan je de folders downloaden. (ikea.com/nl)
  4. Je kan elke dag bij IKEA komen ontbijten.
  5. Zodra je een artikel in je winkelmandje hebt gedaan, kun je in het winkelwagen scherm aangeven of je jouw artikel wil laten bezorgen of afhalen.
  6. U krijgt een ontvangstbevestiging. U kunt ook een mailtje sturen naar reacties@nos.nl. (NOS Nederland)
  7. U kan alle journaals, tot 30 dagen terug, herbekijken op www.vrtnu.be. (VRT België)
  8. Je kan je geen betere winkel wensen. Keileuke dingen. (Facebook)
  9. Minister Zijlstra zegt dat het dom is geweest van hem om te liegen over zijn ontmoeting met de Russische president Poetin. ‘U kan van mij aannemen dat ik daar heel erg veel spijt van heb’, zegt hij tegen de NOS. (nos.nl)
  10. Wist je dat je kan internetten op je Apple Watch? (iculture.nl)
  11. Je kan je niet meer aanmelden voor deze pilot.
  12. Krijgt u last van bijwerkingen, neem dan contact op met uw arts of apotheker. U kunt bijwerkingen ook rechtstreeks melden via… (bijsluiter medicijn)
  13. U kan starten met een dosis van 1,25 mg of 2,5 mg eenmaal daags. (bijsluiter)
  14. rankingCoach maakt Online Marketing verbluffend eenvoudig. Je kan snel de eerste stappen zetten. (rankingcoach.com)

 

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Zeven dagen, zeven regels. Meld je aan voor de Van Dale Taalregelchallenge 'Maar zo heb ik het geleerd!' en ontvang zeven dagen lang elke ochtend een kleine taaltest. In de bijbehorende video legt taalkundige Wouter van Wingerden in één minuut een bekende taalkwestie uit. Vervolgens krijg je drie meerkeuzevragen. Zo wordt jouw Nederlands elke dag beter!