Als je geregeld de Dikke Van Dale raadpleegt, dan heb je ze waarschijnlijk al gezien: de kaderteksten waarin we wat dieper op een onderwerp ingaan. Je vindt ze bijvoorbeeld bij leenwoord en Surinaams, zowel in de papieren als in de elektronische editie. Die kaderteksten waren nieuw in de vijftiende editie, uit 2015.

In de volgende editie zullen er nieuwe kadertjes toegevoegd worden. De hoofdredacteuren zijn daar momenteel mee bezig. Ik kan je al verklappen dat we zullen laten zien hoe woorden en thema’s in het woordenboek zijn behandeld vanaf het begin in 1864 tot vandaag.

Ook voor een hoofdredacteur is het een boeiende, leuke en leerrijke klus. Je kunt goed zien hoe in andere tijden anders gedacht werd, bijvoorbeeld over de Vlaamse of Belgisch-Nederlandse woorden en uitdrukkingen in het woordenboek.

Is er iets Vlaamser dan het woord goesting? De Vlamingen zelf gebruiken het al honderden jaren en de Radio 1-luisteraars in Vlaanderen verkozen het in 2004 tot het mooiste woord van het Nederlands. Met goesting kan een Vlaming dan ook van alles uitdrukken, als het maar met zin, trek en appetijt te maken heeft. Appetijt in de huidige Belgisch-Nederlandse betekenis ‘begeerte, lust’.

Ik heb met veel plezier gelezen wat de oudere edities van de Dikke over goesting schreven. Het woord wordt in 1898 voor het eerst vermeld, in de vierde editie. Het wordt ‘Zuidnederlands’ genoemd en dat blijft zo tot in de jaren zeventig. In de negende editie uit 1970 schrijft de hoofdredacteur, dr. C. Kruyskamp, dat er zeker geen sprake kan zijn van afkeuring van de ‘Zuidnederlandse’ woorden.

Hoe anders wordt dat als in 1984 voor het eerst een Vlaming, prof. dr. Guido Geerts, medehoofdredacteur wordt. Geheel in de taalzuiveringstraditie wordt goesting een ‘gewestelijk’ woord. Dialect, dus. Vandaag zeggen én schrijven Vlamingen het zonder gêne. In kranteninterviews blijft het staan. En de Dikke Van Dale noemt het – terecht – ‘informeel Belgisch-Nederlands’.

Deze hoofdredacteur heeft alvast veel goesting om nog meer van dergelijke ontwikkelingen in de Dikke uit te spitten. Het resultaat leest u in de volgende editie, online of op papier, in een kadertekstje.

Ruud Hendrickx, Vlaams hoofdredacteur van de Dikke Van Dale