Friedepiepel

Nepnieuws, corona en complottheorieën. Het zijn drie thema’s die toekomstige taalhistorici zullen behandelen als ze gaan beschrijven welke ontwikkelingen onze woordenschat in 2020 heeft doorgemaakt.

Van deze drie heeft corona dit jaar gezorgd voor de opvallendste taalverrijkingen: anderhalvemetersamenleving, coronakilo, jojolockdown, kuchscherm, plexiglassamenleving, zorgheld en uitdrukkingen als dor hout en met vijftig procent van de kennis honderd procent van de beslissingen nemen.

Maar vlak ook de invloed van nepnieuws en complottheorieën niet uit. Zonder hen hadden woorden als coronascepticus, onzinkapje, mondkapjesweigeraar, coviddictatuur en viruswaarheid niet bestaan.

Daarnaast zijn er mensen die de taalscheppende virussceptici en wetenschapsontkenners op de hak nemen met taalverrijkingen als viruswaanzinnigen, coronagekkie en viruswappies.

Soms vinden beide groepen elkaar verrassend in één enkele taaluiting. Zo riepen virussceptische influencers afgelopen maand op om niet langer het virus, maar juist de overheid ‘onder controle te krijgen’. En wel met de revolutionaire leus ‘Free the people’. Maar BN’ers die influencen, blijven per slot van rekening Nederlanders en hun Engelse leus klonk dan ook als Steenkolenengels.

Dat was koren op de molen van Nederlanders die het virus en de bestrijding daarvan wel serieus nemen. Zij namen de influencers op de hak door hun uitspraak van Free the people te persifleren: ‘friedepiepel’.

Het woord is populair. In NRC werd het woord genoemd in een column over de opstand tegen een bemoeizuchtige overheid, en op de zakenzender BNR Nieuwsradio gebruikte een columnist het woord in verband met grote techbedrijven: ‘Friedepiepel van big tech!’

Friedepiepel heeft een grootse toekomst voor de boeg.

Ton den Boon, Nederlands hoofdredacteur van de Dikke Van Dale