Etymologie: had Koning Arthur al last van fata morgana’s?
Fata morgana wordt tegenwoordig vooral gebruikt in de figuurlijke betekenis ‘illusie’ of ‘luchtkasteel’. De eigenlijke betekenis is echter ‘luchtspiegeling', oftewel atmosferisch verschijnsel waardoor bijvoorbeeld de dorstige reiziger in de woestijn een oase waarneemt op een plaats waar die niet is.
Fata morgana is een oude uitdrukking die in het middeleeuws Latijn is gemaakt. Ze is samengesteld van fata (dat ‘fee’ betekent) en Morgana, de naam van de boosaardige zuster van koning Arthur, die volgens de legende over toverkracht beschikte.
Fata morgana is dus genoemd naar een legendarische heks of tovenares. Waarom? In de middeleeuwen (en ook later nog wel in het bijgeloof) werden atmosferische verschijnselen wel vaker toegeschreven aan tovenarij. Zo heetten mistflarden in ons land witte wieven (boosaardige luchtgeesten met bovenmenselijke kennis en krachten). Op vergelijkbare wijze werden fata morgana’s van oorsprong aan de toverkracht van een grote tovenares toegeschreven.
Fata morgana in de Dikke Van Dale Online, februari 2019:
Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale
