‘De wereld wordt steeds kleiner’, zei ze in het radioprogramma waarin twee presentatoren op bezoek gingen bij Vlamingen die over de wereld waren uitgezworven. De dame in kwestie was een Vlaamse vrouw die in een ontiegelijk klein dorpje in Spanje was gaan wonen. Op de vraag of ze zich niet geïsoleerd voelde, antwoordde ze met neen. Ze kon shoppen via het internet en met haar vrienden was ze vaak online. Geen kluizenaarsbestaan dus.

Wat me trof was het gebruik van het woord kleiner. ‘Fout,’ riep mijn innerlijke ik luidop, ‘de wereld wordt juist groter!’ Ach, dacht ik in tweede instantie, het zit hem in de perceptie. Net zoals het glas dat voor de een halfvol en voor de ander halfleeg is. Maar toch vond ik dat bij nader inzien zelf geen afdoende antwoord. Want ook al is het een kwestie van een meer of minder positief ingestelde geest, wat het glas betreft zijn de beide uitdrukkingen feitelijk correct, maar als we het over de wereld hebben, dan gaat die redenering niet op. Dé wereld doet namelijk geen van beide. De aardbol waarop wij leven krimpt noch groeit.

Dan het maar van de overdrachtelijke kant bekijken en ‘de wereld’ vervangen door het bedoelde ‘mijn (leef)wereld’. En altijd weer teruggaan naar de essentie van woorden en het woordenboek erop naslaan. Klein is volgens Van Dale immers letterlijk ‘van minder dan middelmatige afmeting’. Groot is alles wat ‘ruim, uitgebreid en uitgestrekt’ is.  Als die dame in Spanje meer kan dan ze al kon dankzij het internet, dan lijkt het mij dat haar wereld groter wordt. En toch, ik googelde het eventjes, maar het internet koos niet mijn kant. Het wereldwijde web (en wijd is toch vooral groot en niet klein) heeft het over een wereld die kleiner wordt dankzij globalisering. Goed, voor een prikje boeken we online een citytrip naar een ander continent, we blijven kosteloos in contact met de andere kant van de wereld dankzij Skype en andere toepassingen, en in de buurtwinkel kun je net zo goed exotisch fruit als appelen en peren kopen ... Kortom, dankzij technologie en mobiliteit worden onze mogelijkheden zoveel groter, de afstand ertoe zoveel kleiner. Herleiden we dan ‘de/mijn wereld’ tot enkel de afstand tot de dingen en de snelheid waarmee we iets verwerven? Is de wereld dus niet meer het wezenlijke wat zij inhoudelijk te bieden heeft? Kunnen we daarom groter zomaar ineens kleiner gaan noemen? Dan hebben we de betekenis van het woord toch ook wel 180° gedraaid. En is dat dan noorderbreedte of zuiderbreedte?

Ilse Bockstaele is schrijfster en blogt op ilsebockstaele.wordpress.com.