Buitenterras: is dat een pleonasme? Een terras is toch altijd buiten?

Dit lijkt op het eerste gezicht inderdaad een pleonasme, maar...

Een pleonasme ontstaat als je een eigenschap van iets expliciet noemt, terwijl die eigenschap al inherent is aan de zaak waar je het over hebt. Voorbeelden van pleonasmen:

een pasgeboren zuigeling

een collega van het werk

een indoorhal

In het najaar van 2021 werden er nieuwe coronamaatregelen van kracht, waaronder de verplichte QR-code voor bezoek aan de horeca. De verantwoordelijke minister zei er toen bij dat deze verplichting niet zou gelden voor buitenterrassen.

Maar een terras is toch per definitie buiten? Volgens Van Dale Hedendaags Nederlands is een terras een 'afgescheiden ruimte in de openlucht, met zitjes waar men kan uitrusten of iets consumeren'. Buitenterras is dus een zuiver pleonasme.

Of toch niet? We moeten de vindingrijkheid van horecaondernemers niet onderschatten. Opeens verschenen bij cafés overal feesttenten en halve bijgebouwen waar men, volgens diezelfde ondernemers, overdekt en warm 'op het terras' kon zitten. Maar zo was die maatregel natuurlijk niet bedoeld. Vandaar dat de minister er expliciet bij moest zeggen dat de uitzondering alleen buitenshuis gold. Voor buitenterrassen dus. Zo gezien is dat geen pleonasme, maar is dat 'buiten' een nuttige en noodzakelijke toevoeging.