WVDD: zombiegen
De Volkskrant schrijft vandaag dat de mens veel te danken heeft aan een halfdood stukje DNA:
Het is een van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van de mensheid. Een toevallige genetische mutatie, diep in de prehistorie, moet ervoor hebben gezorgd dat mensen een groot, ontwikkeld brein kregen en andere apen niet. Wetenschappers uit onder meer Nederland legden de vinger op wat er gebeurde: in ons dna ontwaakte een half afgestorven gen, als een soort zombie, die de aanmaak van hersenweefsel verstoorde.
Even verderop in het artikel geeft de krant het gen de naam waaronder het zomaar populair zou kunnen worden:
Apen dragen in hun dna een kapotte kopie van het gen; bij mensen is dat kapotte exemplaar weer min of meer actief geworden. Maar omdat het menselijke zombiegen nogal krakkemikkig is, doet hij dat onhandig en schieten de jonge hersencellen alle kanten op. Toevallig precies wat een ontwikkelende baby nodig heeft om superhersenen te krijgen.
Zombiegen kan best weleens de tot de verbeelding sprekende lekenterm worden waaronder het ‘ondode’ gen bekend wordt in de omgangstaal. Het woord zombie wordt de laatste jaren wel vaker metaforisch gebruikt in samenstellingen en daarom is zombiegen een tamelijk voorspelbaar woord.
In het Engels werd het woord zombie gene trouwens al eerder gebruikt. In 2016 schreven de Engelstalige media dat wetenschappers leven na de dood (‘life after death’) hadden ontdekt dankzij een ‘groundbreaking zombie gene’. Maar met dat zombie gene werd wat anders bedoeld, namelijk een gen dat geactiveerd zou worden nadat de dood van een levend wezen was ingetreden. Het zombiegen dat vandaag zijn debuut maakt in de Nederlandstalige media, is strikt genomen daar geen vertaling van.
Definitie
zombiegen
(het, zombiegenen) door afsterving inactief geworden gen dat onder bepaalde omstandigheden weer actief wordt
Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale
Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.